Σενέκας, Λεύκιος Ανναίος  (4 π. Χ. - 65 μ. Χ.)

Η ζωή του Σένεκα χαρακτηριζόταν από μια διαρκή προσπάθεια να προσδώσει στην καθημερινότητα του καλύτερη ποιότητα. Γι’ αυτό και ήταν χορτοφάγος. Όλες οι δραστηριότητες του ήταν προσεκτικά επιμελημένες ώστε να εξασφαλίσει μια ζωή όσο το δυνατόν μακρά και δίχως πόνους.. Αυτό όμως του είχε γίνει έμμονη ιδέα, έτσι αρκετοί σύγχρονοι του και σημερινοί μελετητές τον χαρακτηρίζουν νευρωτικό.. Όμως η ζωή έπαιξε άσχημο παιχνίδι στον ίδιο. Ο θάνατος ήρθε γι’ αυτόν σε όχι μεγάλη ηλικία, και μάλιστα με τρόπο ειρωνικό προς τις ιδέες του. Καταδικάστηκε να αυτοκτονήσει κόβοντας ο ίδιος τις φλέβες του. Τον καταδίκασε ένας πρώην μαθητής και νυν αυτοκράτορας, ο Νέρωνας.

Πόσους έχετε γνωρίσει που να αποδέχονται ότι δεν ζουν την ζωή που θα ήθελαν, όπως θα ήθελαν; Πόσοι είναι αυτοί που παραδέχονται δημοσίως ότι ξοδεύουν την ζωή τους σε θελήματα, διευκολύνσεις και ευγένειες..; Λίγοι, πολλοί λίγοι.. ʼρα θα έπρεπε υπό αυτές τις συνθήκες να ζούμε σε μια κοινωνία ευτυχισμένων ανθρώπων. Είναι όμως έτσι; Γιατί άραγε δεν συμβαίνει αυτό..;

Είναι πολλοί αυτοί που σε προσωπικές συζητήσεις με τον εαυτό τους παραδέχτηκαν την παραπάνω κατάσταση, αλλά την αμέσως επόμενη στιγμή συνειδητά ξέχασαν και συνέχισαν να χάνουν το ίδιο ανόητα και αλόγιστα τον χρόνο τους. Ο Σένεκας θίγει όλα αυτά τα θέματα που κρύβουμε βαθιά μέσα μας, και μας αναγκάζει να τα αντιμετωπίσουμε. Αυτό το καταφέρνει με απλά παραδείγματα από την τότε ζωή στην Ρώμη, που μέσα από τον διαχρονικό του λόγω φαντάζουν σύγχρονα..

Προωθούσε την ιδέα του παγκόσμιου κράτους χωρίς σύνορα εθνότητας και πίστευε ότι αυτό γεννιέται μόνο από ένα φιλοσοφικό Ιδεώδες. Φιλοσοφία είναι η θεωρία και τέχνη της ορθής ζωής, η γνώση των θείων και ανθρώπινων πραγμάτων. Η Σοφία είναι ταυτόσημη της Αρετής. Ο κάθε άνθρωπος είναι ιερός. Η αγάπη μας πηγάζει από τον θεό που κατοικεί μέσα σε κάθε άνθρωπο, τον οποίο πρέπει να λατρεύουμε όχι με θυσίες αλλά με την αγνότητα της ζωής και με το σκεπτικό " δεν υπακούω στο Θεό, συγκατατίθεμαι". Πιστεύει στην αθανασία της ψυχής που θεωρεί ότι είναι φυλακισμένη στα δεσμά του σώματος.

Μία αυθαίρετη εκτίμηση, εγώ θα έλεγα ένα «σοφό λάθος» του Σενέκα για το μέγεθος της γης που την έβγαζε αρκετά μικρή, ενεθάρρυνε θαλασσοπόρους, όπως τον Κολόμβο να αποτολμήσουν μακρινά ταξίδια, αφού οι ωκεανοί έπρεπε να είναι στενοί.

* * *

? Εκείνα που αποκτάς την ώρα του διαβάσματος κρατώντας στο χέρι και ένα στυλό μεταμορφώνονται σε σάρκα και αίμα.

? Μερικοί άγραφοι νόμοι είναι πολύ πιο ισχυροί από τους γραμμένους.

? Αν αφαιρέσεις τη φιλοδοξία και τη ματαιοδοξία, πού θα βρεις ήρωες και πατριώτες;

? Να ζεις ανάμεσα στους ανθρώπους σαν να σε βλέπει ο Θεός. Και να μιλάς στο Θεό σαν να σε ακούνε οι άνθρωποι.

? Ζούμε έτσι ώστε αν μας βλέπει κάποιος ξαφνικά, είναι σαν μας έπιασε στα πράσα.

? Εάν θέλεις να ζεις για τον εαυτό σου, πρέπει να ζεις για άλλους.

? Τίποτα δεν εμποδίζει τόσο την υγεία, όσο η συχνή αλλαγή των φαρμάκων.

? Δύσκολο να οδηγείς κάποιον στην καλοσύνη με νουθεσίες, πιο εύκολο να το κάνεις με πράξεις.

? Να μην ενδιαφέρεσαι για το ποσοστό, αλλά για την ποιότητα των θαυμαστών σου: το να μην αρέσεις στους κακόψυχους είναι για τον άνθρωπο έπαινος.

? Ο πεινασμένος λαός δεν προσέχει τη λογική, ούτε ενδιαφέρεται για τη δικαιοσύνη, ούτε υποχωρεί σε παρακλήσεις.

? Έχεις μεγάλη εξουσία, αν κατέχεις τον εαυτό σου.

? Ρωτάς τι κατάφερα; Έγινα φίλος του εαυτό μου!

? Η ασυγκράτητη οργή, είναι πολλές φορές περισσότερο επιζήμια από το αδίκημα που την προκάλεσε.

? Με την οικονομία, τα λίγα είναι αρκετά. Χωρίς οικονομία, τίποτε δεν είναι αρκετό. Η λιτότητα κάνει τον άνθρωπο πλούσιο.

? Φτωχός δεν είναι ο άνθρωπος που έχει λίγα, αλλά εκείνος που επιδιώκει περισσότερα.

? Η μεγάλη περιουσία είναι μεγάλη σκλαβιά.

? Δεν υπάρχει μεγαλοφυΐα χωρίς κάποια δόση τρέλας.

? Ο δρόμος με τις διδασκαλίες, είναι κουραστικός, ενώ με τα παραδείγματα είναι σύντομος και αποτελεσματικός.

? Ο γνωστικός άνθρωπος αναγνωρίζει τον αμαθή, γιατί υπήρξε κι ο ίδιος αμαθής. Αντίθετα, ο αμαθής δεν αναγνωρίζει τον γνωστικό, γιατί αυτός ο ίδιος δεν υπήρξε ποτέ γνωστικός.

? Η τύχη τρέμει τον γενναίο και τρομοκρατεί τον δειλό.

? Οι μικρές λύπες είναι φλύαρες, η μεγάλη οδύνη είναι σιωπηλή.

? Και στα πλέον δυσάρεστα πράγματα, ο υπομονετικός βρίσκει μέσο ν' ανακουφισθεί.

? Εκείνος που τον φοβούνται πολλοί, πρέπει να φοβάται πολλούς.

? Το χρήμα κάνει τα πάντα με ανταμοιβή. Μερικοί είναι ευλαβείς και τίμιοι όσο ευημερούν . Αλλά, αν ο διάβολος τους δώσει περισσότερα, τότε πάνε με το κόμμα του.

? Ένα μικρό ποσό που δόθηκε δανεικά κάνει τον οφειλέτη φίλο, όμως το μεγάλο ποσό, τον κάνει εχθρό.

? Ένα μικρό ποσό που δόθηκε δανεικά κάνει τον οφειλέτη φίλο, όμως το μεγάλο ποσό, τον κάνει εχθρό.

? Τα χρήματα από μόνα τους είναι πράγματα αδιάφορα. Ο πλούτος και η φτώχια δείχνουν στον άνθρωπο τους διάφορους δρόμους προς την αρετή.

? Η ψυχή είναι Θεός που βρήκε καταφύγιο στο σώμα του ανθρώπου.

? Βάζουμε όλες τις δυνάμεις για να κατακτήσουμε το ποθητό. Και πόσες μετά ανησυχίες για να καταφέρεις να το κρατήσεις.

? Εμείς δεν τολμάμε όχι γιατί κάτι είναι δύσκολο, αλλά είναι δύσκολο αφού δεν τολμάμε.

? Να περνάς τον καιρό σου μόνο μ' εκείνους που σε κάνουν καλύτερο. Ν, αφήσεις να σε πλησιάζουν μόνο εκείνοι, τους οποίους εσύ ο ίδιος μπορείς να τους κάνεις καλύτερους.

? Η καθαρή συνείδηση είναι μια διαρκής γιορτή.

? Το χρυσό χαλινάρι δε μπορεί να μετατρέπει το παλιάλογο σε κέλητα.

? Η πρόθεση της φύσης ήταν να μη χρειαζόμαστε ιδιαίτερο εξοπλισμό για να ζούμε ευτυχισμένα. Ο καθένας μας είναι ικανός να φτιάξει τη δικιά του ευτυχία. Τα εξωτερικά αντικείμενα έχουν μικρή σημασία… Ό,τι είναι το καλύτερο για έναν άνθρωπο βρίσκεται πέρα από την επιρροή άλλων ανθρώπων.

? Το περιττό φαΐ εμποδίζει την λεπτότητα του νου.

? Όταν ο νους έπιασε την ουσία της υπόθεσης, τα λόγια έρχονται από μόνα τους.

? Μόνο το μυαλό μπορεί να εξασφαλίσει τη γαλήνη.

? Πιο εύκολο να αποφεύγεις τον καυγά, παρά να βγεις απ’ αυτόν.

? Τι φοβερότερο από το θάνατο μπορείς να ευχηθείς στον εχθρό σου; Ηρέμισε: θα πεθαίνει, αν και ακόμη δεν κουνάς το δαχτυλάκι σου.

? Μεγάλη διαφορά μεταξύ να μη θέλεις και να μη μπορείς να αμαρτήσεις.

? Να ελπίζεις για τη δίκαιη απόφαση, αλλά να είσαι έτοιμος για άδικη.

? Εκείνοι που ζούσαν πριν από μας έκαναν πολλά, αλλά τίποτα δεν αποπεράτωσαν.

? Μέχρι στιγμής που εξουσιάζουμε το θάνατο, κανένας δε μπορεί να μας εξουσιάζει.

? Η φιλοσοφία διδάσκει την πράξη, όχι το λόγο.

Πηγή: www.pegas.gr copyleft