Πλάτωνας (427-347 π. Χ)
Η συνάντησή του με τον Σωκράτη άλλαξε τόσο πολύ τη ζωή του Πλάτωνα, ώστε αυτός έκαψε τα πρώτα έργα του.
Το μεγάλο φιλοσοφικό-πολιτικό έργο και η Ακαδημία που λειτούργησε περισσότερα από 900 χρόνια ίσως είχαν κάποια επίδραση πάνω στην ανθρωπότητα, αλλά όχι και τόσο μεγάλη, ώστε ένας άλλος μεγάλος μύστης του εικοστού αιώνα να μπορέσει να κάνει κάτι παρόμοιο που απεγνωσμένα ήθελε να πραγματοποιήσει ο Πλάτωνας.
Στον πιο σπουδαίο έργο του, στην «Απολογία Σωκράτους» ο Πλάτωνας μας έδωσε δια στόματος του Σωκράτη τις Αιώνιες Αξίες του Ελληνικού Πνεύματος. Ο εκφραστής αυτών των Αξιών δηλητηριάστηκε από τους δικαστές-εκπροσώπους του όχλου και μέχρι σήμερα αυτές οι Αξίες παραμένουν ως κενές άχρηστες λέξεις που χρησιμοποιούν διάφοροι επιτήδειοι για να τροφοδοτήσουν την ξιπασιά του αποπροσανατολισμένου και αποχαυνωμένου ανθρωπάκου.
* * *
? Θεός για τους συνετούς ανθρώπους είναι η συνείδηση, ενώ για τους μη συνετούς η ηδονή.
? Η συζήτηση που γίνεται μέσα στην ψυχή με τον εαυτό της ονομάστηκε διάνοια.
? Το θεμέλιο της σοφίας είναι η υπομονή.
? Όλο το χρυσάφι που βρίσκεται κάτω από τη γη και πάνω σ' αυτή, δεν αξίζει όσο η αρετή.
? Ο δίκαιος άνθρωπος διδάσκει το παιδί του να λέει την αλήθεια σ' όλη τη ζωή του.
? Πρέπει κανείς ν' αφήνει στα παιδιά του σαν κληρονομιά, πολλή ντροπή κι όχι χρυσάφι.
? Από τη δημοκρατία γεννιέται η τυραννία.
? Στην τάξη των Θεών δεν επιτρέπεται να φθάνει κάποιος, εάν δεν έχει φιλοσοφήσει και δεν έχει φύγει από τη ζωή, τελείως αμόλυντος, παρά μόνον ο φίλος της γνώσης.
? Οι φαύλοι άνθρωποι νιώθουν, στις περισσότερες περιπτώσεις χαρά με τις ψεύτικες απολαύσεις, ενώ οι ενάρετοι με τις αληθινές.
? Ακόμα κι οι ληστές κι οι κλέφτες συμπεριφέρονται δίκαια μεταξύ τους, γιατί αλλιώς, δεν μπορούν να κάνουν τίποτε.
? Η υπερβολική ελευθερία φαίνεται πως μεταβάλλεται σε υπερβολική δουλεία.
? Εκείνος που είναι ήρεμος κι ευτυχής από τη φύση του δεν θα νιώσει καθόλου την πίεση της ηλικίας, αλλά γι' αυτόν που έχει την αντίθετη διάθεση και η νεότητα και τα γηρατειά είναι το ίδιο βάρος.
? Αν αφαιρέσει κανείς από την ποίηση τη μελωδία, τον ρυθμό και το μέτρο, αυτό που μένει γίνεται κάτι άλλο ή πεζός λόγος.
? Η αγάπη για το χρήμα σπρώχνει τον άνθρωπο να αφιερώνει όλο τον καιρό του στη συσσώρευση περιούσίας, και να μη διαθέτει ώρα για οτιδήποτε άλλο. Η ψυχή του αφοσιώνεται αποκλειστικά σ' αυτή τη δουλειά και δεν τον απασχολεί καμιά άλλη σκέψη, εκτός από το καθημερινό κέρδος.
? Κανένας μας να μη γίνεται φιλοχρήματος, για χάρη των παιδιών του, για να τα καταστήσει μετά θανάτου πολύ πλούσια.
? Η ψυχή του ανθρώπου είναι αθάνατη κι άφθαρτη.
? Είναι τρία αυτά για τα οποία κάθε άνθρωπος ενδιαφέρεται. Τρίτο και τελευταίο είναι η φροντίδα για το σώμα και πρώτο η φροντίδα για την ψυχή.
? Απ' όλα τα αγαθά, που κατέχει ο άνθρωπος, το πιο ιερό, μετά τον Θεό, το πιο οικείο είναι η ψυχή.
? Η ποίηση: ένα πράγμα ανάλαφρο, ιερό και φτερωτό.
? Η τιμωρία τον σοφών, που αρνιούνται να συμμετάσχουν στην κυβέρνηση, είναι να ζουν υπό τη διακυβέρνηση χειρότερων ανθρώπων.
? Κάθε επιστήμη που χωρίζεται από την αρετή φαίνεται πανουργία κι όχι σοφία.
? Τα βιβλία είναι αθάνατα παιδιά που θεοποιούν τους πατεράδες τους.
? Η σοφία είναι το πιο καλό απ' όλα τα αποκτήματα, η αμορφωσιά όμως το χειρότερο απ' όλα.
? Τα μάτια του νου αρχίζουν να γίνονται οξυδερκέστερα, όταν η σωματική δύναμη αρχίζει να παρακμάζει.
? Παιδεία είναι η δύναμη που καλλιεργεί την ψυχή.
? Γνώση χωρίς δικαιοσύνη πρέπει να ονομάζεται πανουργία κι όχι εξυπνάδα.
? Δεν υπάρχει αρχή άλλη για τη φιλοσοφία από το θαυμάζειν.
? Στον ακόλαστο οι λύπες ξεπερνούν τις ηδονές στο μέγεθος, στον αριθμό και στην πυκνότητα.
? Εντιμότητα: ειλικρινής χαρακτήρας συνδεδεμένος με σωστό τρόπο σκέψεων.
? Σύνεση; η αρμονία της ψυχής σε θέματα καθοδήγησης και υποταγής.
? Φόβος: ψυχική αναταραχή που προκλήθηκε από την αναμονή του κακού.
? Δεν πρέπει να νοιαζόμαστε τόσο πολύ, για το τι θα πουν για μας οι πολλοί, αλλά τι θα πει όποιος ξέρει καλά για τα δίκαια και τα άδικα, ο ένας δηλαδή και αυτή θα είναι η αλήθεια.
? Αναίδεια: ανεκτικότητα της ψυχής στην ατιμία για χάρη του κέρδους.
? Τον βλάκα μπορείς να τον γνωρίζεις από τις δυο ενδείξεις: μιλάει για πράματα που είναι για αυτόν άχρηστα και εκφράζει γνώμη για κάτι που κανένας δεν τον ρωτάει.
? Η ποίηση ένα πράγμα ανάλαφρο, ιερό και φτερωτό.
? Αν ο πλούτος καθοδηγείται από την άγνοια είναι χειρότερος από την φτώχεια, γιατί μπορεί να σπρώξει τα πράγματα πιο ισχυρά προς μια λανθασμένη κατεύθυνση.
Πηγή: www.pegas.gr copyleft