Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η πόλη της Παραμυθίας βρίσκεται στο νομό Θεσπρωτίας στην Ήπειρο. Το όνομά της προέρχεται από την ονομασία της Παναγίας της Παραμυθιάς (στα αρχαίαελληνικά σημαίνει παρηγορήτισσα)

 Γενικά

Η περιφέρεια της πόλης φτάνει τα 31.680 στρέμματα, ενώ ο πληθυσμός της τους 10.000 κατοίκους. Σήμερα, η πόλη είναι η έδρα του δήμου Παραμυθιάς που περιλαμβάνει 22 δημοτικά διαμερίσματα. Είναι κτισμένη στη θέση της αρχαίας Εύροιας, που κατέστρεψαν το 551 μ.χ. οι Γότθοι του Τωτίλα. Πολιούχος ’γιος της πόλης είναι ο Αγ. Δονάτος.paramythia1

Η Παραμυθιά ήταν μια μικρή βυζαντινή πόλη, κτισμένη το 1.000 π.Χ. Βρίσκεται αμφιθεατρικά στο υψόμετρο των 750 μ, στους πρόποδες του Γκορίλα (Γκορίλας, Γορίλας αλλά και Κουρίλας, προέρχεται από το παλαιοσλαβικό Gor που σημαίνει βουνό, π.χ. Za-gor [Ζαγόρι] πίσω από το βουνό). , ανάμεσα στους ποταμούς Αχέρων που πηγάζει από τα όρη του Σουλίου και εκβάλλει στο Ιόνιο Πέλαγος κοντά στο χωριό Σπλάντζα και του Καλαμά. Η οροσειρά Κορύλα (υψ. 1.658μ) βρίσκεται στην ανατολική πλευρά της πόλης.

 Στην δυτική πλευρά βρίσκονται οροσειρές που την χωρίζουν από την πόλη της Ηγουμενίτσας, του Μαργαριτίου και άλλων περιοχών. Στα όρια της πόλης βρίσκεται ο ποταμός Κωκυτός, γνωστός από την μυθολογία σαν το ποτάμι που δημιουργήθηκε από τα δάκρια των συγγενών των νεκρών, όταν ο ’δης οδηγούσε τις ψυχές στον ’δη μέσω της Αχερουσίας λίμνης. Ανάμεσα στα αξιοθέατα της πόλης μπορούμε να δούμε τα Βυζαντινά Λουτρά, το κάστρο Κούλια, το κάστρο της Παραμυθιάς και το κάστρο της Ελέας, το μοναδικό για την κατασκευή του ρολόι, ενώ αξέχαστη θα σας μείνει η ορεινή Θεσπρωτία, στο χωριό Σούλι, αλλά και οι γύρω παραθαλάσσιες περιοχές στην Πάργα, Σύβοτα, Πέρδικα. Χαρακτηριστική αρχιτεκτονική παρουσιάζουν τα κτίσματα στο κέντρο της πόλης με την πλακόστρωτη αγορά. Το μεγαλύτερο μέρος του δήμου -με εξαίρεση τις κοιλάδες των ποταμών Καλαμάς και Κωκυτός- είναι ορεινό και ήμιορεινό με τις υψηλότερες κορυφές Χιονίστρα (1.644μ) και Κορύλα (1.658μ) ΒΑ και Α της Παραμυθιάς. Η κοιλάδα της Παραμυθιάς είναι μια από τις μεγαλύτερες της Θεσπρωτίας και η σημαντικότερη οικιστική και πολιτιστική περιοχή στην Ήπειροparamithia2

 Εκδηλώσεις

Σήμερα τα ήθη και τα έθιμα σώζονται αναλλοίωτα και χαρακτηριστικές είναι οι εκδηλώσεις στην μνήμη του Αγ.Δονάτου (30/4), το εβδομαδιαίο bazaar με την ονομασία Λάμποβος (1η Κυριακή κάθε Οκτωβρίου), οι αποκριάτικες εκδηλώσεις, οι εκδηλώσεις που γίνονται στην μνήμη 49 ηρώων που εκτελέσθηκαν κατά την διάρκεια της κατοχής, οι γιορτές Σουλίου στην μνήμη των ηρώων του 21 κ,α.

 Ιστορία

Τα αρχαιολογικά κατάλοιπα -λίθινα εργαλεία, κεραμική από την πεδιάδα της Παραμυθιάς, την πλουσιότερη περιοχή της Ελλάδας σε λίθινα εργαλεία χρονολογούμενα από τη Νεότερη Παλαιολιθική μέχρι την Εποχή του Χαλκού- επιβεβαιώνουν την αδιάκοπη κατοίκηση στο χώρο σε όλη τη διάρκεια της εποχής του Λίθου. Στην περιοχή Τσαρδάκια, νότια της σύγχρονης πόλης της Παραμυθιάς, η ύπαρξη πολυγωνικού τείχους και κιβωτιόσχημου τάφου της Ύστερης εποχής του Χαλκού είναι από τα λιγοστά δείγματα του Μυκηναϊκού πολιτισμού στη Θεσπρωτία. Κατά τους ιστορικούς χρόνους, στην ανατολική όχθη του Καλαμά, σε φυσικά οχυρούς λόφους ή πλαγιές από βουνά, δημιουργήθηκαν οχυρωμένοι οικισμοί (Πέντε εκκλησίες, Πετροβίτσα, Γκουσμπάνι, Πλακωτή, Καλλιθέα kλπ.), που έλεγχαν την κοιλάδα του Καλαμά. Την ίδια περίοδο αναπτύχθηκε σειρά οικισμών στις ανατολικές πλαγιές της κοιλάδας του Κωκυτού (Παραμυθιά, Ελέα, Αγ. Δονάτος Ζερβοχωρίου) κάποιοι λιγότεροι στη δυτική πλευρά της Κοιλάδας του Κωκυτού (Γκρίκα, Σεβαστό, Κυρά Παναγιά) και, τέλος, κάποιοι μικρότεροι στον ορεινό όγκο των βουνών της Παραμυθιάς (Σαλονίκη, Αγ. Κυριακή). Η περιοχή του Δήμου, που στο μεγαλύτερό της τμήμα καλύπτει την αρχαία Ελεάτιδα, όπου κατοικούσε το φύλο των Ελεατών Θεσπρωτών, ήταν από τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές του θεσπρωτικού χώρου και γνώρισε μεγάλη ακμή κατά τους ελληνιστικούς χρόνους.

 H Παραμυθιά από την δημιουργία της υπάγονταν στην Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Το 1330 βρίσκεται στην κυριαρχία Ιωάννη Β΄ Ορσίνη, Δεσπότη της Ηπείρου. Το 1337 ανακαταλήφθηκε από τον Αυτοκράτορα του Βυζαντίου τον Ανδρόνικο Γ΄Παλαιολόγο και το 1349 βρίσκεται στην κυριαρχία του Στέφανου Δουσάν, Τσάρου των Σέρβων. Στα επόμενα χρόνια η Παραμυθιά μαζί με τις νότιες περιοχές των Ιωαννίνων καταλαμβάνεται από Αλβανούς φύλαρχους οι οποίοι ήταν χριστιανοί. Πιο συγκεκριμένα η Παραμυθιά και το Δέλβινο βρίσκονται στην κυριαρχία του ηγεμόνα Ιωάννη Σπάθα. Το 1367 η Παραμυθιά υποτάχθηκε από το Σέρβο ηγεμόνα των Ιωαννίνων Θωμά Πρελιούμποβιτς. Από το 1449 μέχρι στις 23 Φεβρουαρίου 1913 η Παραμυθιά βρίσκεται, μαζί με ολόκληρη την επαρχία της, στην κυριαρχία της Τουρκίας.

 Σε όλη αυτή την χρονική διάρκεια οι Παραμυθιώτες δεν έπαψαν να αγωνίζονται κατά του κατακτητή. Μέχρι το 1604 δεν υπάρχουν στοιχεία για την ιστορική διαδρομή της Παραμυθιάς και της γύρω περιοχής. Τον Νοέμβριο του 1604 ο Μητροπολίτης Τρίκης Διονύσιος ο Φιλόσοφος βρίσκεται στο χωριό Χόϊκα Παραμυθιάς και συγκεντρώνει γύρω του αρκετούς χωρικούς στους οποίου μιλάει για λευτεριά και επανάσταση. Η προσπάθεια προδόθηκε ο δε Μητροπολίτης κατέφυγε στην Ισπανία. Το 1609 ο Διονύσιος ο Φιλόσοφος επιστρέφει και έχοντας έδρα αυτή τη φορά, το μοναστήρι του Αγίου Δημητρίου του Διχουνιού, που υπάγονταν στην επισκοπή Παραμυθιάς οργανώνει επανάσταση η οποία και γίνεται το 1611.Όμως και αυτή η προσπάθεια αποτυγχάνει με επακόλουθο τα αμέτρητα καιαπάνθρωπα δεινά για όλους τους. Τότε ακολούθησε η αναγκαστική αλλαγή θρησκεύματος των κατοίκων και οι διωγμοί τους συμβάλλοντας στην ίδρυση της Σουλιώτικης Συμπολιτείας

 Το 1812 με Σουλτανική έγκριση προσαρτώνται στα Ιωάννινα η επαρχία Παραμυθιάς, Φιλιατών και Μαργαριτίου, οι οποίες μέχρι τότε υπάγονταν στο Δέλβινο.Το 1831 λόγω της συμμετοχής των Μουσουλμάνων Τσάμηδων της Παραμυθιάς εναντίον των Σουλτανικών στρατευμάτων στη μάχη της Βελτίστας, δέχεται επίθεση του Ιμίν Πασά των Ιωαννίνων και πολιορκείται για δυο μήνες το κάστρο της. Ακολουθεί μεγάλη καταστροφή των περιουσιών των Παραμυθιωτών και εξορίζονται οι αρχηγοί τους στην Σόφια

 Οι Χριστιανοί κάτοικοι της Παραμυθιάς το 1854 παίρνουν μέρος στην επανάσταση της Ηπείρου και προσφέρουν έτσι νέες σελίδες στην ιστορία του τόπου τους. Πολλά υπέφεραν οι Παραμυθιώτες και οι γύρω περιοχές στα επόμενα χρόνια και ειδικότερα στον πόλεμο της Ελλάδος Τουρκίας το 1897. Από το 1908 η επαρχία Παραμυθιάς κατευθύνεται από τον Χριστιανικό πληθυσμό της πόλης, του Δημογέροντες, τον Μητροπολίτη και τους υπόλοιπους προκρίτους. Τα βουνά γεμίζουν με αντάρτικα σώματα και στις 23 Φεβρουαρίου 1913 η Παραμυθιά αποκτά επιτέλους την ελευθερία της. Την περίοδο της κατοχής (1941-1944) η Παραμυθιά όπως και όλη σχεδόν η Ελλάδα περνά νέα δεινά με αποκορύφωμα την εκτέλεση 49 προκρίτων στις 15 Αυγούστου 1943 από τους Γερμανούς και τις συμμορίες των Αλβανών Τσάμηδων.

 Η Πνευματική και εμπορική Παραμυθιά

Η Παραμυθιά για αιώνες ήταν μεγάλο κέντρο εμπορικής και οικονομικής δραστηριότητας. Επιπλέον έπαιξε σημαντικό ρόλο στην εκπαίδευση και πολιτιστική ανάπτυξη των κατοίκων της περιοχής.Το 1681 ιδρύεται η Δημόσια Ελληνική Σχολή με δαπάνες των πνευματικών αρχηγών της και των προκρίτων. Η σχολή αυτή μέχρι το 1750 και αργότερα μετά το 1842 που λειτούργησε ταυτόχρονα και Παρθεναγωγείο, περιλαμβάνεται από τον Ακαδημαϊκό Σπύρο Μελά, στις σχολές που συντήρησαν την Πνευματική Ελληνική Παράδοση κατά τους χρόνους της Τουρκοκρατίας.Το 1919 ιδρύεται τo Γυμνάσιο Παραμυθιάς το μοναδικό στην Θεσπρωτία μέχρι το 1944 περίπου στο οποίο φοιτούσαν μαθητές όχι μόνο από την Θεσπρωτία αλλά και από τις περιοχές Πρέβεζας και τα Ιωαννίνων. Tο γεγονός αυτό από μόνο του φανερώνει την πολιτισμική ακμή της Παραμυθιάς η οποία πρωτοστατούσε στην τέχνη τα γράμματα και το εμπόριο. Σε αυτήν οφειλή σε μεγάλο βαθμό η Ήπειρος την πολιτισμική της κληρονομιά.

 Δραστηριότητες εναλλακτικού τουρισμού

H Παραμυθιά και η ευρύτερη περιοχή, προσφέρουν στον επισκέπτη, μια σειρά από δραστηριότητες εναλλακτικού τουρισμού. Πεζοπορία, extreme games, επισκέψεις σε περιοχές με αρχαίο και ιστορικό ενδιαφέρον είναι ορισμένες μορφές εναλλακτικού τουρισμού που βρίσκονται στην διάθεση του επισκέπτη της περιοχής. Ο αγροτουρισμός είναι μια εναλλακτική μορφή τουρισμού για τη διατήρηση και τη προβολή της παραδοσιακής και αγροτικής ζωής της Ελλάδας. H Παραμυθιά είναι μια αγροτική περιοχή που κρατάει αναλλοίωτες τις παραδώσεις και είναι χαρακτηρισμένη σαν παραδοσιακός οικισμός. Ακολουθεί μια σύντομη περιγραφή των δραστηριοτήτων που μπορεί να εκμεταλλευτεί ο επισκέπτης της Παραμυθιάς.

 Trekking Ευρωπαϊκό μονοπάτι μεγάλων διαδρομών Ε6 Στην Παραμυθιά μπορείτε να εκμεταλλευτείτε το Ευρωπαϊκό μονοπάτι μεγάλων διαδρομών Ε6 για πεζοπορία σε μονοπάτια και δασικούς δρόμους. Το μονοπάτι διασχίζει την Παραμυθιά και την οροσειρά Γκορίλα, δίνοντας σε όλους την δυνατότητα να θαυμάσουν την ομορφιά ενός διεθνώς αναγνωρισμένου μονοπατιού. Αρχή του είναι η πρωτεύουσα του νόμου, η Ηγουμενίτσα και, όσο αφορά την Ήπειρο, καταλήγει στην Δωδώνη του νόμου Ιωαννίνων. Εξερεύνηση περιοχών με πυκνά δάση και ξεχασμένα χωριουδάκια

 Trekking Μονοπάτι Γκορίλα - Αγίου Αρσένη Δεύτερη αξιόλογη διαδρομή είναι αυτή της οροσειράς Γκορίλα. Σε υψόμετρο 1.658μ., ο Γκορίλας είναι το δεύτερο ψηλότερο βουνό της Θεσπρωτίας. Μπορεί κανείς να τον επισκεφθεί από την πλευρά της Παραμυθιάς αλλά και από την Αγία Κυριακή. Από την Παραμυθιά, μπορείτε να επιλέξετε την διαδρομή είτε μέσα από την πόλη της Παραμυθιάς είτε από την περιοχή του Κάστρου της Ελέας. Από σηματοδοτημένο μονοπάτι φτάνει κανείς στην σπηλιά του Αγίου Αρσένη. Στο εσωτερικό της σπηλιάς υπάρχει μικρό εκκλησάκι αφιερωμένο στην μνήμη του Αγίιου. Το συγκεκριμένο σημείο χρησιμοποιείται και ως σημείο κατασκήνωσης και προσφέρει θέα σε όλο τον κάμπο της Παραμυθιάς. Στο δεύτερο μισό της διαδρομής, αν επιλέξετε την πρώτη εναλλακτική, περνάτε από το σημείο απογείωσης των αεροπτεριστών παραπέντε του Αεραθλητικού συλλόγου Παραμυθιάς. Επιλέγοντας τη δεύτερη εναλλακτική διαδρομή εκμεταλλεύεστε την γνωριμία με την περιοχή της αρχαίας Ελέας και του Κάστρου που διασώζεται έως και σήμερα.

 Trekking Διαδρομη Σκάλα Τζαβελαίνας-Σούλι Σκάλα Τζαβελαίνας-Σούλι. Μια διαδρομή μέτριας δυσκολίας, 4ωρη, με θεά τον ποταμό Αχέρων και προορισμό το ακροπύργιο του ελεύθερου Ελληνισμού κατά τα χρόνια της Τουρκοκρατίας.

 Ιππασία στο όρος Γκορίλα στο ποταμό Κόκκυτο κ.α. Μικρές διαδρομές σε μονοπάτια και όμορφα δάση. Αρχαίο κάστρο Παραμυθιάς, αρχαίο κάστρο Ελέας, Κάμπος Παραμυθιάς, χωριά ορεινής Θεσπρωτίας κ.α.

 River Trekking στον Αχέροντα Πεζοπορία σε μονοπάτια όχθες και σε ορισμένα σημεία μέσα στο ποταμό Αχέροντα. Βατή διαδρομή που αρχίζει από την Γλυκή με προορισμό τις πηγές προς τα χωριά Σουλίου. Δυνατότητα μετάβασης και στις 2 όχθες, μιας και το ποτάμι σε αρκετά σημεία είναι ρηχό. Για αρκετά μεγάλη απόσταση έχετε εύκολη πρόσβαση στις κοινοτικές οδούς.

 Canyoning στα στενά του Αχέροντα Διάσχιση φαραγγιών περπατώντας και χρησιμοποιώντας σχοινιά στους κάθετους βράχους και σε σημεία που σχηματίζονται μικροί καταρράκτες. Αχέροντας-Ντάλας 2-3 ώρες, εύκολο χωρίς ραπέλ.

 Rafting, Kayak & Canoe-Kayak στον Αχέροντα Κατάβαση ποταμού με φουσκωτή βάρκα, μονοθέσια, διθέσια έως και 8θέσια μέσα, αλλά και με canoe. Το πλήρωμα αποτελείται από 6 έως 8 κωπηλάτες. Για αρχάριους, ο Αχέροντας είναι το ιδανικό μέρος μιας και υπάρχουν οργανωμένες επιχειρήσεις που προσφέρουν τον κατάλληλο εξοπλισμό για τις διαδρομές, αλλά και επαγγελματίες οδηγούς. Extra διαδρομη Αχέρων Σερτζιανά-Γλυκή 12 χλμ, 4ου βαθμού δυσκολίας ενώ στον Καλαμά (Βροσινά-Πλακωτή) 15 χλμ, 1ου βαθμού.

 Mountain Bike στο όρος Κορίλα Διαδρομές σε μονοπάτια και όμορφα δάση. Αρχαίο κάστρο Παραμυθιάς, χωριά ορεινής Θεσπρωτίας κ.α. Οι θαυμάσιοι επαρχιακοί δρόμοι, πνιγμένοι στο πράσινο και τα αρώματα των βοτάνων και των λουλουδιών, όχι απλώς προσφέρονται, αλλά μπορούν να εξασφαλίσουν καταπληκτικές εμπειρίες στο λάτρη του mountain bike.

 Parapente. Πτήσεις με αλεξίπτωτο πλαγιάς. Το αλεξίπτωτο πλαγιάς, ή αλλιώς Parapente από τη γαλλική του σύνθετη ονομασία (para- από το parachute=αλεξίπτωτο και pente=πλαγιά) είναι ένα σπορ με αρκετούς υποστηρικτές. Πτήσεις από τον Ορειβατικό Φυσιολατρικό & Αεραθλητικό σύλλογο Παραμυθιάς από την πλευρά του όρους Γκορίλα.

 Παρατήρηση φύσης - Survival H γνωριμία με τη φύση και η εξερέυνηση βιοτόπων μεμονωμένα ή χωρίς συνοδεία απο ειδικούς συνοδούς περιβαλοντολόγους, ειναι μια καλή ευκαιρία να γνωρίσετε μοναδικά τοπία και σπάνιες μορφές ζωής, ιδιαίτερες κλιματολογικές συνθήκες, τοπικές παραδόσεις. Μπορεί να γίνει όλες τις εποχές εκτός εαν επικρατούν άσχημες καιρικές συνθήκες.

 Στίγμαπροσανατολισμός - Orienteering Ομαδική δραστηριότητα με στόχο να βρεθεί ένα καθορισμένο σημείο σε υπαίθριο χώρο και σε συγκεκριμένο χρόνο με πυξίδα και χάρτη. Δεν απαιτήται καποιο ιδιαίτερο προσόν,καλύτερα να γίνεται στο δάσος όλες τις εποχές του χρόνου

 Θρησκευτικός Τουρισμός Περιήγιση σε μια σειρά από σημεία με θρησκευτηκό ενδιαφέρον. Ναοί και μοναστήρια χτισμένα σε ρυθμό βυζαντινό, βασιλικής και Ελλινιστικού, είναι διάσπαρτα σε όλη την έκταση του Δήμου. Ο Βυζαντινός ναός της Παναγίας της Παραμυθιάς (Κοίμησης της Θεοτόκου), ο Μητροπολίτικος ναός του Αγίου Δονάτου, ο ναός του Προδρόμου Ιωάννη, η Παναγία η Λαμποβίθρα, ο ναός της Αγίας Κυριακής, ο ναός της Αγίας Σοφίας, η σπηλιά του Αγίου Αρσένη, ο Ναός του Αγίου Ηλία, ο ναός της Αγίας Μαύρας, είναι ορισμένοι από τους χαρακτηριστικούς χώρους λατρείας του Ορθόδοξου Χρηστιανισμού. Στις ημέρες όπου εορτάζονται οι χάρες των Αγίων, διοργανώνονται πανηγύρια σε συνέχεια της θρήσκευτικής τελετής.