Στα χρόνια αυτά λοιπόν μπορεί να είχαν φτώχεια όμως οι μάνες και οι γιαγιές έβρισκαν τρόπο να κάνουν τη νηστεία αρεστή στα παιδιά. Λίγο αλεύρι, λάδι, κανέλα, γαρίφαλα και χυμό από τα πορτοκάλια μας και να, τα μυρωδάτα κουλουράκια που συνόδευαν το τσάι του βουνού και σπάνια το κακάο.Φρυγανισμένο ψωμί με λίγο λάδι και ελιές μαύρες ρίγανη να το βραδινό μας. Τα μεσημέρια, σπανακόρυζο, πρασόρυζο, φασόλια, ρεβίθια, φακές, κουκιά, κριθαράκι σπιτικό, πατάτες, χόρτα, και τηγανίτες με ζάχαρη ή με μέλι ή με πετιμέζι.Θα σας φανεί ίσως περίεργο που τα παιδιά νήστευαν, αν όμως δεν νήστευαν τότε δεν έτρωγαν το μπακλαβά που τον έκαναν κάθε Κυριακή, άντε να στερηθείς το μπακλαβά. Ένα μπακλαβά με λίγα σπιτικά φύλλα και μπόλικο σιρόπι με λίγο μέλι. Και από ξηρούς καρπούς ξερό ψωμάκι και  που και που λίγα καρύδια ή φουντούκια ή αμύγδαλα. Υπήρχαν πολλές οικογένειες που στα παιδιά έκαναν αλευροχαλβά.Έβαζαν λάδι στο τηγάνι και καβούρδιζαν αλεύρι να σκουρήνει. Τότε έριχναν μέσα το σιρόπι. Και μόλις έπηζε τον μοίραζαν στα παιδιά και στους μεγάλους.Βέβαια το πιο απλό ήταν οι τηγανίτες. Λίγο αλεύρι νεράκι και λίγο προζύμι  και στο τηγάνι. Και να οι τηγανίτες ζεστές ζεστές με σιρόπι από τα γλυκά του κουταλιού. Πάντα περίσσευε σιρόπι και τίποτε δεν πήγαινε  χαμένο Ακόμα είχαν στο βαρύ πυροβολικό της νηστείας τους ξηρούς καρπούς τα ξερά σύκα τις συκομαϊδες και τους μπασμάδες, πίτες μικρές από ξερά σύκα που τα ανακάτευαν με λίγη  ζάχαρη ξηρούς καρπούς αν είχαν και τα τύλιγαν με φύλλα από καρυδιά η λαδόκολα, αν είχαν. Οι συκομαϊδες και οι μπασμάδες ήταν και μεζές για το κρασί. Αυτό που σήμερα λέμε ποπ κορν το έκαναν με λίγο καλαμπόκι που κατέβαζαν από τα σταλίκια..Και πολλά παιδιά έψαχναν στη γη για κάτι βολβούς που ήταν γλυκείς.Τα φρούτα του δάσους ήταν και κείνα ότι πρέπει.  Έχετε φάει μελίκκοκα ή μολόκοκκα; Είναι μικροί καρποί που για τα παιδιά ήταν και φρούτο και παιχνίδι μιας και με τα κουκούτσια του έπαιζαν το χτυπάρι. Ναι τις νηστείες έτρωγαν και τα σαλιγκάρια με σπανάκι, με κρεμμύδια στιφάδο, ψητά η κοκκινιστά Όλες οι οικογένειες τα είχαν αυτά;. Όχι, όμως οι μάνες οι γιαγιάδες δεν άφηναν τίποτε να πάει χαμένο. Γνώριζαν ότι τα τρόφιμα ήταν περιορισμένα Γνώριζαν ακόμη ότι αν βάλει δόλωμα μετά το φαϊ ένα γλυκό, ε τα παιδιά θα έτρωγαν το φαγητό  και ας ήταν και ψωμί με ελιές ή τουρσί, γιατί και τα τουρσιά είχαν θέση δίπλα στις ελιές.Υπήρχε  και συναγωνισμός ποιος θα φάει πρώτος να φάει και πρώτος το γλυκό. Τα γλυκά του κουταλιού τα είχαν για τον κόσμο.  Για τον κόσμο είχαν επίσης τα φρουϊ γλασέ το  κυδωνόπαστο και τα λουκούμια. Η νηστεία λοιπόν δεν ήταν και βάσανο, κρέας ούτως ή άλλως έτρωγαν μόνο στις μεγάλες γιορτές και κανένα κοτόπουλο τις Κυριακές. Ψάρι ποταμίσια  ή από τη λίμνη τη Χότκοβα. Καβούρια μάζευαν τα παιδιά και καραβίδες  χέλια. Αυτά βέβαια στις μέρες που επιτρέπονταν. Καλή σαρακοστή και καλά Χριστούγεννα,Και μην ;σας φανεί περίεργο που λένε φαϊ και το κρεμμύδι το ωμό. Φαϊ είναι και ο πελτές πάνω στο ψωμί. Και το ψωμί τις περισσότερες φορές καλαμποκίσιο.Τότε τα παιδιά ήταν μεγάλα  για δουλειές από τα οχτώ τους χρόνια και πιο μικρά και όμως ήταν παιδιά και έπαιζαν στη φύση με τα ζώα με τα ποτάμια με τις γκούλιουρες και με το σκαρφάλωμα στα δένδρα.Πιο παιδί σήμερα μπορεί να ονειρευτεί μια ζωή στη φύσης Πιο παιδί μπορεί να κυλιστεί στο  χώμα;

Αλεξάνδρα Παυλίδου Θωμά.