Απο το βιβλιο του Σταύρου Γ. Παπαμώκου "Η ΣΕΛΛΙΑΝΗ ΧΘΕΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ "

Ο Πατρο-Κοσμάς, κατά τις περιοδείες του στην Ήπειρο, πέρασε και από την περιοχή της Παραμυθιάς. Πήγε στην πόλη της Παραμυθιάς, όπου όπως ανα­φέρει η παράδοση από τους αγάδες Προνιάτες, έγινε δεκτός με σεβασμό και μάλιστα φιλοξενήθηκε. Από την πόλη της Παραμυθιάς επισκέφτηκε και χωριά της περιοχής της. Μεταξύ αυτών, συγκαταλέγεται και η Σέλλιανη. Για την επί­σκεψή του ή μάλλον για το πέρασμά του από τη Σέλλιανη, υπάρχουν δύο εκδο­χές. Η μία αναφέρει, ότι επισκέφτηκε τη Σέλλιανη και μάλιστα κοιμήθηκε στο ύπαιθρο, κάτω από τη Γράβα του Σιούλα Γιάννη. Αυτό είναι απίστευτο διότι οι κάτοικοι της Σέλλιανης, ανέκαθεν υπήρξαν φιλόξενοι. Και δεν είναι μόνον αυτό. Η παράδοση αναφέρει ότι ενώ κοιμόνταν στο ύπαιθρο, παιδιά του χωριού τού- κλεψαν τα παπούτσια και τον άφησαν ξυπόλυτο. Από την παράδοση αυτή, κυκλοφόρησε η φήμη η οποία διατηρείται ακόμα σήμερα ότι «οι Σελλιανίτες έκλεψαν τα παπούτσια του Άγιο Κοσμά».  

Νομίζω ότι είναι αμφίβολο αν αυτή η παράδοση έχει σχέση με την αλήθεια. Στις βιογραφίες του Πατρο-Κοσμά που διάβασα δε βρήκα τίποτα για επίσκεψή του στη Σέλλιανη. Ενώ για άλλα χωριά, αναφέρονται και λεπτομέρειες μάλιστα, για το κήρυγμά του, για ίδρυση σχολείων κ.λπ. Παρά ταύτα όμως η παράδοση αναφέρει, ότι μετά το επεισόδιο με τα παπούτσια, οι κάτοικοι του χωριού, πήγαν και συνάντησαν τον Πατρο-Κοσμά και τον παρακάλεσαν να συγχωρήσει τα παιδιά για την κακή πράξη που έκαμαν. Μάλιστα λέγεται ότι η συνάντηση έγινε έξω από το σπίτι του Μήτρο παπα-Γιάννη, όπου γυναίκες του χωριού τού- δωσαν πρόσφορα.

Η δεύτερη εκδοχή, αναφέρει ότι κάποια γιορτή ενώ οι κάτοικοι της Σέλλιανης είχαν πανηγύρι και διασκέδαζαν στο χασιομέρι, από μακριά, είδαν τον Άγιο Κοσμά που περνούσε στου Βαενά κοντά στο Σκέμπι με τη συνοδεία του. Δεν τούδωσαν σημασία. «Ένας καλόγερος περνάει είπαν. Ας περνάει». Ο Πατρο- Κοσμάς, σαν είδε την αδιαφορία και την περιφρόνηση που τούδειξαν είπε στη συνοδεία του: «Αφήστε τους αυτουνούς. Τα τραγούδια και οι χοροί θα τους μείνουν».

Άλλη εκδοχή αναφέρει ότι «το τραγούδι και η φτώχεια θα τους μείνουν». Να είναι αλήθεια αυτό; και το χάρισμα που έχουν στην πλειονότητά τους οι Σελλιανίτες να τραγουδούν ωραία, να οφείλεται στην ευχή ή την κατάρα του Πατρο-Κοσμά; Αυτό βέβαια είναι άγνωστο. Όπως είναι άγνωστο αν οι παραπά­νω παραδόσεις έχουν σχέση με την αλήθεια, αφού σε καμμιά από τις βιογρα­φίες του Αγίου που έχουν κυκλοφορήσει δεν αναφέρονται.

Όπως και νάχει το πράγμα οι παλιοί κάτοικοι του χωριού τις θεωρούσαν αληθινές. Ενώ οι σημερινοί απόγονοί τους στο καινούργιο τους χωριό την Κρυ­σταλλοπηγή, για να τιμήσουν τον Άγιο του έχτισαν ωραιότατο ναό.