Σω, Τζορτζ Μπέρναρντ  (1856 - 1950)

Κριτικός, πεζογράφος, σατιρικός, χιουμορίστας, ένας από τους πιο πνευματώδεις παραδοξογράφους.
Όμως, την παγκόσμια αναγνώριση ο Σω απέκτησε ως μεγαλύτερος δραματουργός της εποχής του.
Τα πιο γνωστά του δραματουργικά έργα είναι: "Ο άνθρωπος και τα όπλα", "Μαθητής του διαβόλου", "ʼνθρωπος και υπεράνθρωπος", "Πυγμαλίωνας". Ο Σω έγραψε παραπάνω από 50 θεατρικά έργα και έμεινε στην παγκόσμια κοινή γνώμη ως σύμβολο της ευφυολογίας και του σπινθηροβόλου πνεύματοςso.

Στην συλλογή μου των εκλεκτών γνωμικών και αποφθεγμάτων ο Σω με σιγουριά κρατάει την πρώτη θέση έχοντας το μεγαλύτερο ποσοστό των γνωμικών (περίπου 80).

Το μεγάλο του ταλέντο του συγγραφέα είχε διεισδύσει στην ουσία της Κοινωνίας και με ασυναγώνιστη δύναμη έδειξε την αναισθησία και το εγωισμό της, την βαθιά ριζωμένη προκατάληψη των κρίσεών της, τις διεφθαρμένες αντιλήψεις της που κρύβονται πίσω από τον καθωσπρεπισμό και σπουδαιοφανή εμφάνιση.
Και τι άλλαξε με αυτήν την κυρία στη δική μας εποχή; Η κυρία Κοινωνία γέρασε και το πρόσωπό της γέμισε με πιο άσχημες ρυτίδες και απέκτησε νέα βαθιά στραβοζαρώματα.

Στον πρόλογο του βιβλίου "Θεατρικά έργα για τους πουριτανούς" ο Σω αντιτάσσει τα δικά του δημιουργήματα με τα έργα των υπόλοιπων συγγραφέων όπου όλο το ενδιαφέρον στρέφεται γύρο από την ερωτική πλοκή. Αυτό δεν σημαίνει πως ο Σω αποφεύγει να απεικονίζει αισθήματα, αλλά δεν θέλει να δεχτεί ότι στη βάση των πράξεων του ανθρώπου βρίσκονται οι ερωτικές παρορμήσεις, ότι τα αισθήματα αποτελούν την κινητήρια δύναμη στη ζωή του αληθινού ανθρώπου. "Είμαι πουριτανός στις απόψεις μου για την τέχνη. Έχω θετική προδιάθεση απέναντι στα αισθήματα, αλλά θεωρώ την αντικατάσταση με συναισθηματική έκσταση - ένας άλλος σοφός την ονόμασε "συναισθηματική πανούκλα" - όλης της διανοητικής δράσης και τιμιότητας, ως πολύ μεγάλο Κακό". Ο Σω προσπαθεί να δείξει την ποικιλομορφία της ανθρώπινης δράσεις και αντιπαραθέτει το ευρύς κατανοητό καθήκον και την υπευθυνότητα στις στενές εγωιστικές παρορμήσεις στον τυφλό αισθηματισμό.
Πολύ σπουδαία παρατήρηση, συγκινητικός και συγγενικός - τουλάχιστον για μένα - αυτός ο προβληματισμός του Σω.

Δεν επιβεβαιώνεται ο φόβος του για το μεγάλο Κακό;
Δεν βυθιζόμαστε στον βάλτο της "συναισθηματικής πανούκλας";

* * *


? Η τιμωρία του ψεύτη δεν είναι ότι δεν τον πιστεύουν, αλλά ότι αυτός δεν μπορεί να πιστέψει.

? Η αλήθεια γεννιέται μέσα στη λογομαχία... και θάβεται εκεί.

? Οι άνθρωποι που πάνε μπροστά σ' αυτόν τον κόσμο είναι εκείνοι που σηκώνονται και ψάχνουν για τις συνθήκες που θέλουν και που, άμα δεν τις βρουν, τις δημιουργούν μόνοι τους.

? Ο άνθρωπος είναι σαν ένα φωνόγραφο με μισή ντουζίνα δίσκους. Πολύ σύντομα τους βαριέσαι όλους, κι όμως είσαι αναγκασμένος να κάθεσαι και να τους ακούς, καθώς τους παίζεις σε κάθε νέο επισκέπτη.

? Ο λογικός άνθρωπος προσαρμόζει τον εαυτό του στον κόσμο. Ο παράλογος επιμένει να προσαρμόσει τον κόσμο στον εαυτό του. Γι' αυτό, όλη η πρόοδος στηρίζεται στον παράλογο.

? Οι άνθρωποι μόνο τότε λένε κάτι που έχει ενδιαφέρον, όταν τους αντιλέγεις.

? Περισσότερο απ' όλα τους ανθρώπους ενδιαφέρει εκείνο που καθόλου δεν τους αφορά.

? Να φοβάσαι τον άνθρωπο ο Θεός του οποίου ζει στον ουρανό.

? Τώρα, που μάθαμε να πετάμε στον αέρα σαν πουλιά, να κολυμπάμε κάτω απ' το νερό σαν ψάρια, δεν μας φθάνει μόνο ένα πράμα: να μάθουμε να ζούμε πάνω στη γη σαν άνθρωποι.

? Η λέξη "ηθική", αν την βρίσκαμε μέσα στο Ευαγγέλιο θα μας εξέπλησσε όσο η λέξη τηλέφωνο ή αυτοκίνητο.

? Δεν πρόκειται να γράψετε ένα καλό βιβλίο, εάν δε γράψετε πριν μερικά κατώτερα.

? Εφημερίδα: τυπογραφικό όργανο, το οποίο δεν βλέπει τη διαφορά μεταξύ πτώσης από ποδήλατο και κατάρρευσης πολιτισμού.

? Είμαι εναντίον των εκδοτών: αυτοί μ' έμαθαν να βολεύομαι χωρίς εκείνους και για αυτό θέλω να τους εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου.

? Το διάβασμα έκανε τον Ντον Κιχώτη ιππότη, αλλά η πίστη σ' αυτά που διάβασε, τον έκανε τρελό.

? Τα παιχνίδια είναι για τους ανθρώπους που δεν ξέρουν ούτε να διαβάζουν, ούτε να σκέφτονται.

? Οι γυναίκες αναστατώνουν τα πάντα. Όταν τις αφήσεις να μπουν στη ζωή σου, ανακαλύπτεις ότι άλλο σκοπό έχουν εκείνες κι άλλον εσύ.

? Δουλειά της γυναίκας είναι να παντρευτεί όσο το δυνατόν γρηγορότερα και του άντρα να μείνει ανύπαντρος, όσο το δυνατόν περισσότερο.

? Η κοκέτα: μια γυναίκα που με διάφορα μέσα προκαλεί πάθος και καθόλου δεν έχει σκοπό να τον ικανοποιήσει.

? Όταν ο άνθρωπος θέλει να σκοτώσει έναν τίγρη αυτό λέγεται αθλητισμός, όταν ο τίγρης θέλει να σκοτώσει τον άνθρωπο αυτό ονομάζεται σκληρότητα. Δηλαδή, αυτή είναι η διαφορά μεταξύ του εγκλήματος και της δικαιοσύνης;

? Το βραβείο Νόμπελ είναι ένα σωσίβιο, που ρίχνουν στον κολυμβητή, όταν αυτός ήδη έχει φτάσει στην στεριά.

? Αιώνιες διακοπές: ακριβής ορισμός της κόλασης.

? Όλα τα επαγγέλματα είναι συνωμοσία ειδικών κατά των αφελών.

? Ανεξαρτησία; Αυτό είναι βλαστήμια της μέσης τάξης. Εξαρτώμεθα όλοι ο ένας από τον άλλο, όλες οι ψυχές που ζουν σ' αυτή τη γη.

? Επειδή ελευθερία σημαίνει ευθύνη, πάρα πολλοί τη φοβούνται.

? Υπάρχουν δύο τραγωδίες στη ζωή: η μία, ότι δεν μπορούμε να εκπληρώσουμε τις επιθυμίες μας, και η άλλη, όταν τις εκπληρώνουμε.

? Όσο περισσότερο ζω, τόσο περισσότερο υποκύπτω στη σκέψη πως στο ηλιακό μας σύστημα η Γη παίζει το ρόλο του τρελοκομείου.

? Αλκοολισμός: η νάρκωση που επιτρέπει να ξεπεράσει κανείς την εγχείρηση με ονομασία: ζωή.

? Το κύρος του γιατρού δημιουργούν οι διασημότητες που πέθαναν κάτω από την επίβλεψή του.

? Μόνο ο ανόητος μπορεί να γιορτάζει το κάθε χρόνο που πλησιάζει ο θάνατος.

? Τα αισιόδοξα ψέματα έχουν τόσο τεράστια θεραπευτική αξία, ώστε ο γιατρός που δεν ξέρει να τα λέει με πειστικό τρόπο έχει διαλέξει λάθος επάγγελμα.

? Οι ανώριμες ταξινομήσεις και οι λαθεμένες γενικεύσεις είναι η κατάρα της οργανωμένης ζωής.

? Η άποψη ότι ο θρήσκος είναι πιο ευτυχισμένος από τον άθεο είναι το ίδιο άτοπη όπως και η διαδεδομένη πεποίθηση πως ο μεθυσμένος είναι πιο ευτυχισμένος από τον νηφάλιο.

? Μαρτύριο: ο μοναδικός τρόπος ν' αποκτάς διασημότητα, όταν δεν έχεις κάποιο ταλέντο.

? Έζησα μια μακρόχρονη ζωή, αλλά δε γέννησα ούτε ένα αυγό. Αυτό, όμως δε σημαίνει πως δεν έχω και το δικαίωμα να κρίνω την ποιότητα της ομελέτας.

? Μη χάνετε τον καιρό σας με κοινωνικές έρευνες, Εκείνο που ενδιαφέρει τον φτωχό, είναι η φτώχεια. Εκείνο που ενδιαφέρει τον πλούσιο δεν μας ενδιαφέρει.

? Πατριωτισμός είναι η πεποίθηση πως αυτή η χώρα είναι ανώτερη απ' όλες τις άλλες επειδή γεννήθηκες εσύ σ' αυτή.

? Το υγιής έθνος το ίδιο δεν αντιλαμβάνεται την εθνικότητά του, όπως ο υγιής άνθρωπος δεν αντιλαμβάνεται την σπονδυλική στήλη του.

? Υπηρετώ το κοινό, αλλά δεν υποκλίνομαι μπροστά του.

? Η αιτία των διαζυγίων που αποδέχεται η κοινωνία είναι γελοία, αφού ο κακός χαρακτήρας είναι πολύ πιο σοβαρή αιτία, παρά η συζυγική απιστία.

? Η τέχνη της διακυβέρνησης είναι η οργάνωση της ειδωλολατρίας.

? Ακόμα και οι ποιο υψηλές σωματικές και ηθικές αξίες του ανθρώπου δεν μπορούν να εξαλείψουν το κοινωνικό αμάρτημά του: την συμμετοχή στην κατανάλωση χωρίς συμμετοχή στην παραγωγή.

? Να μπορείς ν' αντέξεις τη μοναχικότητα και επιπλέον να την απολαμβάνεις: είναι μεγάλο χάρισμα.

? Όταν οι συγγενείς μας έρχονται στο σπίτι μας, πρέπει να σκεφτόμαστε όλα τα καλά σημεία τους, για να μπορέσουμε να τους αντέξουμε. Όταν είναι μακριά όμως, παρηγοριόμαστε για την απουσία τους, φέρνοντας στο νου μας τα ελαττώματά τους.

? Ο γάμος είναι μια χιονοστιβάδα που γκρεμίζουν πάνω στα κεφάλια τους ένας νέος και μια κοπέλα, όταν τείνουν τα χέρια τους προς ένα λουλούδι.

? Έγινα λόγιος γιατί ο συγγραφέας σπάνια συναντιέται με τους πελάτες του και δεν είναι απαραίτητο να ντύνεται σύμφωνα με τη μόδα.

? Δεν ξέρει τίποτα και πιστεύει ότι τα ξέρει όλα. Αυτό δείχνει ότι θα σταδιοδρομήσει στην πολιτική.

? Δημοκρατία είναι το πολίτευμα που μας εξασφαλίζει πως δεν πρόκειται να κυβερνηθούνε από άτομα καλύτερα από εκείνα που μας αξίζουν.

? Η δημοκρατία αντικαθιστά την εκλογή από τους πολλούς ανίκανους με το διορισμό από τους λίγους διεφθαρμένους.

? Δημοκρατία: όταν η κυβέρνηση δεν διορίζετε από μια χούφτα διεφθαρμένων, αλλά εκλέγεται από αστοιχείωτη πλειοψηφία.

? Ιδεολόγος είναι κάποιος που έβαλε σκοπό του να κάνει τον άνθρωπο καλύτερο από την ανθρωπότητα.

? Οι πλούσιοι άνδρες, στους οποίους λείπουν τα φρονήματα, είναι πιο επικίνδυνοι για τη σύγχρονη κοινωνία, παρά οι φτωχές γυναίκες στις οποίους λείπει η ηθική.

? Η σιωπή είναι η πιο τέλεια έκφραση της περιφρόνησης.

? Πολύ λίγοι άνθρωποι σκέφτονται περισσότερες φορές από δυο η τρεις το χρόνο. Εγώ έχω αποκτήσει διεθνή φήμη σκεπτόμενος μία ή δύο φορές τη βδομάδα.

? Ο μοναδικός τρόπος να γνωρίζεις κάτι, είναι να κάνεις κάτι.

? Ο σοφός άνθρωπος προσαρμόζεται στον κόσμο, ο ανόητος προσπαθεί να προσαρμόζει τον κόσμο στον εαυτό του. Και αφού η πλειοψηφία είναι δεδομένη η "πρόοδος" εξαρτάτε από τους ανόητους.

? Ο αυτοπεριορισμός δεν είναι αρετή, είναι νίκη της σύνεσης κατά της παλιανθρωπιάς.

? Δεν μπορείς να γίνεις ένας πολύ καλός ειδικός αν δεν γίνεις κυριολεκτικά ένας στενόμυαλος βλάκας.

? Ο πραγματικός καλλιτέχνης θα προτιμήσει να πεινάσει η γυναίκα του, να μείνουν τα παιδιά του ξυπόλυτα, να δουλεύει σκληρά η μητέρα του για να τον ζήσει στα εβδομήντα της, παρά να ασχοληθεί με τίποτε άλλο εκτός από την τέχνη του.

? Δεν είμαι οπαδός της τέχνης για την τέχνη, και δεν θα κουνήσω το δαχτυλάκι μου για να γράψω κάτι που δε θα έχει τίποτα, εκτός από καλλιτεχνικές αρετές.

? Ο πίνακας τον οποίον επαινούν περισσότερο από δέκα τοις εκατό θεατές, αξίζει να καεί.

? Χορός: η κάθετη έκφραση των οριζόντιων επιθυμιών.

? Μια ολόκληρη ζωή γεμάτη ευτυχία! Κανένας άνθρωπος δε θα μπορούσε να την αντέξει, θα κατέβαινε η κόλαση στη γη.

? Δεν έχουμε δικαίωμα ν' αναλώνουμε ευτυχία χωρίς να δημιουργούμε, όπως και σπαταλάμε πλούτο χωρίς να τον παράγουμε.

? Δυστυχώς έχω την ικανότητα να προβλέπω πολύ μακριά, για να προσπαθήσω να χαρίσω σε μια γυναίκα την ευτυχία. Μα εμείς οι επιφανής άντρες δεν έχουμε ανάγκη την ευτυχία, έτσι δεν είναι; Το καθήκον του δημιουργού, μόνο αυτό μας ενδιαφέρει.

? Το μυστικό της επιτυχίας συνιστάται στο ότι, να θίγεις όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους.

? Η ζωντανή αποτυχία είναι προτιμότερη από το νεκρό αριστούργημα.

? Δεν έχουμε δικαίωμα να καταναλώνουμε την ευτυχία, όταν δεν την παράγουμε.

? Όποιος μπορεί κάνει. Όποιος δεν μπορεί, μαθαίνει τους άλλους.

? Σοβαρότητα: μάταια προσπάθεια μικρού ανθρώπου να αποκτήσει μεγαλείο.

? Μόδα: κατευθυνόμενη επιδημία.

? Ο γάμος δεν είναι λαχείο, γιατί στα λαχεία υπάρχουν πάντα νικητές.

? Τώρα χρειαζόμαστε τρελούς. Κοιτάξτε γύρω σας για να δείτε που μας οδήγησαν οι λογικοί.

? Αυτό είναι το μυστικό του ηρωισμού: να μην επιτρέπεις στον φόβο να συνοδεύει τη ζωή σου.

? Πέρασαν 50 χρόνια από την ημέρα όταν το γιατρικό συμβούλιο εγγυήθηκε το θάνατό μου, εάν δε θα τρώω κρέας.
ο Μπ. Σώ, χορτοφάγος*

? Αλκοόλ – αναισθητικό φάρμακο, που μας βοηθάει ν’ αντέξουμε την εγχείρηση της ζωής.

? Οι προκαταλήψεις μας είναι τόσο βαθιά ριζωμένες, ώστε ποτέ δεν τις βλέπουμε ως προκαταλήψεις, αλλά τις ονομάζουμε «κοινός νους».

? Η ανατροφή των παιδιών είναι πολύ σπουδαίο επάγγελμα, αλλά ούτε ένα τεστ καταλληλότητας ποτέ δεν υπολόγισε τα συμφέροντα των παιδιών.

? Η ανατροφή του άνδρα και της γυναίκας δοκιμάζεται με τη συμπεριφορά τους μέσα στον καυγά.

? Οι ηγέτες δε γεννιούνται ηγέτες. Οι περισσότεροι είναι κατασκευάσματα της κοινής γνώμης.

? Ο κόσμος αποτελείται από τους τεμπέληδες που θέλουν να έχουν λεφτά χωρίς να δουλεύουν και ηλίθιους έτοιμους να δουλεύουν χωρίς να πλουτίσουν.

? Η διαμονή μου στο σχολείο είχε επιφέρει μεγάλη ζημιά και καθόλου όφελος: ήταν ένα οδυνηρό τράβηγμα της παιδικής ψυχής μέσα στις ακαθαρσίες.

? Αλκοόλ: είναι μια αναισθησία που επιτρέπει να ξεπερνάμε την εγχείρηση που λέγεται ζωή.

? Χριστούγεννα – ημερομηνία όταν πρέπει ν’ αγοράσουμε άχρηστα πράματα και να τα χαρίσουμε στους ανθρώπους που δε μας αρέσουν.

? Ο πόλεμος είναι λύκος και μπορεί να ‘ρθεί και στο δικό σου κατώφλι.

? Οι συμβουλές μοιάζουν με το φιλί: δεν κοστίζει τίποτε και το δίνεις με ευχαρίστηση.

? Το μυστικό να είσαι δυστυχισμένος: να έχεις χρόνο για να φλυαρείς πάνω στο θέμα αν είσαι ευτυχισμένος ή όχι.

? Η δολοφονία είναι η πιο ακραία μορφή λογοκρισίας…

? Η ομορφιά μετά από τρεις μέρες γίνεται βαρετή όχι λιγότερο από την αρετή.

? Και στην φιλία, και στην αγάπη τελικά έρχεται ο χρόνος για ξεκαθάρισμα λογαριασμών.

? Κανένας άνδρας δεν αξίζει μια γυναίκα, αν πράγματι είναι μια καλή γυναίκα.

? Θα συμβεί ένα απ’ τα δυο: ή από το σκότος θα ‘ρθει καινούριο πλάσμα και θα μας διώξει, έτσι όπως εμείς διώξαμε τα ζώα, ή ο ουρανός με οργή θα πέσει πάνω μας και θα μας εξοντώσει.

? Όλες οι ασθένειες του σώματος προκαλούνται από μυαλά που υποχρησιμοποιούνται.

? Γιατί οι γυναίκες προτιμάνε τους άνδρες των άλλων γυναικών; Και γιατί οι αλογοκλέφτες πάντα προτιμάνε τα δαμασμένα άλογα παρά τα άγρια;

? Στην χώρα των ηλιθίων ο μεγαλοφυΐης γίνεται θεός, όλη μπροστά του υποκλίνονται και κανένας δεν τον ακολουθεί.

? Ο άνδρας που όλη τη ζωή του αγαπούσε μια γυναίκα πρέπει να πάει στο γιατρό ή στην κρεμάλα.


Πηγή: www.pegas.gr copyleft